Wat zijn antioxidanten?

Antioxidanten zijn een veelbesproken onderwerp. Toch weten weinig mensen wat antioxidanten zijn en wat ze doen. Dit zijn de dingen die je zeker moet weten over antioxidanten.

 

Wat zijn antioxidanten?

Wanneer we het hebben over antioxidanten hebben we het over stoffen die vrije radicalen in je lichaam kunnen tegengaan. Vrije radicalen zijn vrij agressieve stoffen die in je lichaam schade kunnen toebrengen wanneer er te veel van aanwezig zijn. Vrije radicalen worden dan ook gelinkt aan chronische aandoeningen zoals diabetes, hart- en vaatziekten en kanker.

Je lichaam maakt zelf antioxidanten aan in de vorm van glutathion. Je lichaam kan daarmee de hoeveelheid vrije radicalen in balans te houden. De vitamines E en C zijn zeer goede antioxidanten. Deze en andere antioxidanten kun je terugvinden in groente, fruit en superfoods. Ook spelen antioxidanten een belangrijke rol in de voedingsindustrie om de houdbaarheid van levensmiddelen te kunnen verlengen.

 

De werking van vrije radicalen

Je lichaam maakt doorlopend vrije radicalen aan. Zonder antioxidanten zouden de vrije radicalen zeer schadelijk zijn voor je lichaam. Toch zijn de vrije radicalen om een belangrijke reden aanwezig in ons lichaam. Onze immuuncellen gebruiken de vrije radicalen om het gevecht aan te kunnen gaan met infecties. Het is daarom altijd belangrijk een goede balans tussen vrije radicalen en antioxidanten in je lichaam te hebben.

Is er een teveel aan vrije radicalen dan kan dat leiden tot oxidatieve stress. Wordt ons lichaam voor een langere tijd blootgesteld aan oxidatieve stress dan kan er schade worden toegebracht aan het cel DNA en andere belangrijke moleculen in ons lichaam met uiteindelijk celsterfte tot gevolg.

Schade aan ons cel DNA zorgt voor een vergroot risico op kanker en sommige wetenschappers denken dat vrije radicalen een belangrijke rol spelen bij het verouderingsproces.

Er zijn een aantal factoren die een rol spelen bij een overschot aan vrije radicalen en de daarop volgende oxidatieve stress. Dit zijn onder andere:

• Luchtvervuiling
• Roken
• Alcohol
• Toxines
• Hoge bloedsuikerwaarden
• Een grote consumptie van meervoudig onverzadigde vetzuren
• Straling, waaronder zonnebaden
• Bacteriële- schimmel- en virale infecties
• Een te grote inname van ijzer, magnesium, koper of zink
• Teveel of te weinig zuurstof je lichaam
• Door schade aan spieren en weefsels, bijvoorbeeld door langdurig intensief sporten
• Overmatige consumptie van antioxidanten, zoals de vitamines C en E
• Een tekort aan antioxidanten

 

Welke soorten antioxidanten zijn er?

We kunnen antioxidanten in twee groepen opsplitsen:

• Enzymatische antioxidanten
• niet-enzymatische antioxidanten.

De eerste maakt het lichaam zelf aan. Vitamines en mineralen zijn belangrijke niet-enzymatische oxidanten en ons lichaam haalt deze uit voeding.

 

Hebben antioxidanten supplementen nut?

De inname van antioxidanten – bijvoorbeeld in de vorm van pillen – helpen niet altijd een betere gezondheid te krijgen. Hoge concentraties antioxidanten kunnen gevaarlijk zijn en een averechts effect hebben en zelfs bijdragen aan oxidatieve schade.

Hoewel er nog wel verder onderzoek nodig is om definitieve conclusies te kunnen trekken, raden de meeste gezondheidsspecialisten om die reden af om antioxidanten pillen en supplementen te gebruiken.

In plaats daarvan is het een beter idee om voeding rijk aan antioxidanten in je dagelijkse voedingspatroon op te nemen. Het effect van goede voeding op de oxidatieve schade is namelijk groter dan die van supplementen.

In een studie is onderzocht wat de effecten zijn van het drinken van sap van bloedsinaasappelen en suikerwater waaraan vitamine C is toegevoegd. De uitkomst was dat het fruitsap een aanzienlijk betere antioxidatieve werking had.

De conclusie die je daaruit kunt trekken is dat wanneer je wil je zorgen voor een goede balans tussen antioxidanten en vrije radicalen, je er meer baat bij hebt om meer verse groenten en fruit in in je voeding op te nemen en dit te combineren met een gezonde leefstijl.

 

Antioxidanten kun je ook terugvinden in ons voedsel

Het mag duidelijk zijn dat antioxidanten belangrijk zijn voor levende dingen. Ons lichaam maakt daarom zelf antioxidanten aan. Planten en dieren doen dat ook en daarom kunnen we antioxidanten ook terugvinden in plantaardige en dierlijke producten.

In gezond voedsel bevinden zich veel antioxidanten die misschien niet essentieel zijn om ons lichaam te laten functioneren, maar die wel een heel belangrijke rol spelen bij een goede algehele gezondheid. De gezondheidsvoordelen van een dieet met veel is aan plantaardige voeding zijn voor een groot deel het gevolg van de antioxidanten die daarin ruim aanwezig.

 

Groente en fruit met veel antioxidanten

Antioxidanten worden door ons lichaam aangemaakt en kunnen ook worden teruggevonden in (gezond) voedsel. Antioxidanten helpen je om je cellen te beschermen tegen de potentieel gevaarlijke vrije radicalen. Een dieet met veel groenten, fruit en kruiden is bevat veel antioxidanten en levert een belangrijke bijdrage in het voorkomen van hart- en vaatziekten, diabetes en kanker.

Wetenschappers hebben verschillende tests ontwikkeld om de antioxidatieve waarde van voedsel te kunnen meten. Een van de beste tests daarvoor is de FRAP-analyse, ofwel Ferric Reducing Ability of Plasma. Deze test meet antioxidatieve “kracht” van voedsel door te meten in hoeverre ze een bepaalde vrije radicaal kunnen neutraliseren. Hoe hoger de FRAP waarde, hoe meer antioxidanten het voedsel bevat.

 

Groenten met veel antioxidanten

Broccoli, rode sla, avocado, asperge, rode bieten, (rode) ui, groene sla, oranje pepers, komkommer, aubergine, wortels, bloemkool, bleekselderij, groene pepers, gember, ananas

 

Fruit met veel antioxidanten

Banaan abrikozen, mango, kiwi, citroensap, grapefruit, mandarijn, peer, sinaasappel, kersen, cranberry’s, zwarte bessen, frambozen, pruimen, blauwe bessen appels, vlierbessen.

 

Andere voeding rijk aan antioxidanten

Cacao, pecannoten, walnoten, hazelnoten, artisjok, kidneybonen, zwarte bonen, amandelen, olijfolie, vijgen, pinda´s, rozijnen, dadels, agave, chocolade, roggebrood, macadamianoten, paranoten, witte wijn, groene thee. Volgens bepaalde studies is koffie ook een belangrijke bron van antioxidanten, maar komt dit voornamelijk omdat een gemiddelde Westerse persoon over het algemeen niet zoveel voeding consumeert die rijk is aan antioxidanten.

 

Conclusie

Antioxidanten worden door ons lichaam aangemaakt, maar je krijgt ze ook binnen via voeding. Antioxidanten helpen je lichaam te beschermen tegen schadelijke vrije radicalen. Wanneer deze vrije radicalen zich in te grote hoeveelheden in je lichaam bevinden kan er oxidatieve stress ontstaan waardoor je op lange termijn een vergroot risico hebt op hart- en vaatziekten, verschillende soorten kanker en tal van andere (chronische) aandoeningen.

Gelukkig kun je door te kiezen voor een gezonde voeding zorgen voor voldoende antioxidanten. Je kunt je lichaam daarmee een handje helpen om vrije radicalen onschadelijk te maken. Daarmee verklein je het risico op gezondheidsproblemen.

Door gezond en gevarieerd te eten kun je de hoeveelheid antioxidanten in je lichaam een boost geven en daar zul je – zeker op de lange termijn – voordelen bij hebben.

Wil je er zeker van zijn dat je dagelijks voldoende verse groenten en fruit binnen krijgt, kijk dan eens naar onze blender recepten.